Gennadi Yanayev

Gennadi Yanayev
rus. Геннадий Иванович Янаев
Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsinin mətbuat konfransı zamanı çəkilmiş fotoşəkil.
SSRİ Prezidentinin səlahiyyələrini icra edən (mübahisəli)
19 avqust 1991 – 21 avqust 1991
Əvvəlki	Mixail Qorbaçov
Sonrakı	Mixail Qorbaçov
SSRİ Vitse-prezidenti
27 dekabr 1990 – 4 sentyabr 1991[1]
Prezident	Mixail Qorbaçov
Əvvəlki	Anatoliy Lukyanov (vitse-dövlət başçısı kimi)
Sonrakı	vəzifə ləğv olunub
Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri
17 aprel 1990 – 31 yanvar 1991
Əvvəlki	Stepan Şalayev
Sonrakı	vəzifə ləğv olunub
XXVIII Politbüronun üzvü
14 iyul 1990 – 31 yanvar 1991
XXVIII Mərkəzi Komitənin katibi
14 iyul 1990 – 31 yanvar 1991
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	26 avqust 1937(1937-08-26)[2][3]
Doğum yeri	Perevoz, Nijeqorod vilayəti, RSFSR, SSRİ[5][6]
Vəfat tarixi	24 sentyabr 2010(2010-09-24)[4][2][…] (73 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, Rusiya[7]
Vəfat səbəbi	ağciyər xərçəngi
Dəfn yeri	Troyekurov qəbiristanlığı
Milliyyəti	rus
Partiya	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası
Təhsili	Moskva Dövlət Hüquq Universiteti[d]
İxtisası	mexanika mühəndisi
Fəaliyyəti	siyasətçi
Atası	İvan Yanayev
Həyat yoldaşları	Roza Alekseyevna Yanayeva (1959–1995-ci illər) Marqariya Fyodorvna Zabelina (1995–2010-cu illər)
Uşaqları	Svetlana (1961) Mariya (1971)
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi	tarix elmləri namizədi
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Gennadi İvanoviç Yanayev^[8] (rus. Генна́дий Ива́нович Яна́ев; 26 avqust 1937^[2][3], Perevoz, Nijeqorod vilayəti^[5][6] – 24 sentyabr 2010^[4][2][…], Moskva^[7]) — SSRİ siyasətçisi. O, Sovet İttifaqının birinci və yeganə vitse-prezidenti olmuşdur. Yanayevin siyasi karyerası Xruşşovun, Brejnevin, Andropovun və Çernenkonun hakimiyyət illərini əhatə etmiş, Qorbaçovun hakimiyyəti dövründə kulminasiya nöqtəsinə çatmışdır. O, uzun illər yerli siyasətdə çalışdıqdan sonra Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri kimi siyasi arenada tanınmağa başlamışdır. Yanayev həmçinin, Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr üzrə Sovet Cəmiyyətləri İttifaqı Rəyasət Heyəti sədrinin müavini kimi digər kiçik vəzifələrdə də çalışmışdır.

1990-cı ildə Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri olduğuna görə Yanayev XXVIII Politbüronun və Mərkəzi Komitənin katibliyinin üzvü olmuşdur. O, həmin ilin sonunda, 27 dekabrda Mixail Qorbaçovun köməyi ilə SSRİ-nin birinci və yeganə vitse-prezidenti seçilmişdir. Qorbaçovun islahatlarının ölkəni apardığı yerə dair artan şübhələr səbəbilə Yanayev Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi ilə əməkdaşlıq etməyə başlamış və nəticədə ona rəsmi olaraq rəhbərlik etmişdir. Bu komitə 1991-ci ildə baş tutan Avqust qiyamı nəticəsində Qorbaçovu devirmişdir. Qiyam üç gün sonra qismən Qərbin Boris Yeltsinə verdiyi dəstəyə görə uğursuz olmuşdu, lakin qısa müddət davam edən hakimiyyət zamanı Yanayev SSRİ-nin prezidentinin səlahiyyətlərini icra etmişdir. O, daha sonra qiyamda iştirak etdiyinə görə həbs edilmiş, lakin 1994-cü ildə əfv olunmuşdur. Yanayev bundan sonra Rusiyanın turizm sektorunda çalışmışdır. O, 24 sentyabr 2010-cu ildə uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.

1. ↑ "Постановление Съезда народных депутатов СССР от 4 сентября 1991 г. N 2390-I "Об освобождении Г. И. Янаева от обязанностей Вице-президента СССР"". 2021-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-04.
2. ↑ ^{1 2 3 4} Gennady Ivanovich Yanayev // Encyclopædia Britannica (ing.).
3. ↑ ^{1 2} Gennadi Janajew // Munzinger Personen (alm.).
4. ↑ ^{1 2} http://echo.msk.ru/news/712951-echo.html.
5. ↑ ^{1 2} The Independent (brit. ing.). Britain: 1986. ISSN 1741-9743
6. ↑ ^{1 2} http://www.archontology.org/nations/ussr/ussr_state/yanayev.php.
7. ↑ ^{1 2} Deutsche Nationalbibliothek Record #126688370 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
8. ↑ Baxşəliyev, Tahir Şamil oğlu. Məmmədov, H. N. (redaktor). Slavyan ölkələri tarixi. 1917–2015 (az.). Bakı: Bakı Universiteti. 2016. səh. 160.